-
1 belaya düşmek
бэлахьэ хэфэн -
2 düşmek
впада́ть выпада́ть па́дать свали́ться* * *1) па́дать тж. перен.damdan bir keremit düştü — с кры́ши упа́ла черепи́ца
kabine düşmedi yalnız üç bakan düştü — кабине́т не пал, то́лько три мини́стра смещены́
saçları alnına düşüyor — у неё во́лосы па́дают на лоб
şehir düştü — го́род пал
2) выпада́ть ( об атмосферных осадках)buraya yağmur düşmedi — здесь дождя́ не́ было
dağlara kar düştü — в гора́х вы́пал снег
3) па́дать; убыва́ть, уменьша́тьсяdolar günden güne düşüyor — до́ллар па́дает с ка́ждым днём
fiyatlar düşüyor — це́ны па́дают
hiddeti düşünce haksızlığını anladı — когда́ прошёл гнев, он по́нял, что был не прав
iki gün içinde ateşi düştü — в тече́ние двух дней у него́ температу́ра спа́ла
rüzgâr düştü — ве́тер стих
sıcak düştü — жара́ спа́ла
soğuk düştü — холода́ уме́ньшились
4) теря́ть здоро́вье / си́лу и т. п.beş kilo düştü — он похуде́л на пять килогра́ммов
adamcağız hastalıktan çok düştü — бедня́га по́сле боле́зни о́чень си́льно сдал
etten / vücuttan düşmek — похуде́ть; спасть с те́ла разг.
5) -e па́дать, выпада́ть, приходи́ться на кого-чтоaramak ve bulmak ona düşer — иска́ть и находи́ть выпада́ет ему́
bana artık çıkıp gitmek düşmüştü — мне остава́лось то́лько уйти́
bu da bana düştü — а э́то вы́пало на меня́
mirastan ona bu ev düştü — э́тот дом ему́ доста́лся по насле́дству
6) -e подходи́ть, соотве́тствовать (по размеру, окраске и т. п.)bu resim buraya fena düşmedi — э́та карти́на непло́хо подошла́ сюда́
7) -e совпада́ть; оказа́тьсяayni masaya düşmeğe çalışırdık — мы стара́лись попа́сть за оди́н стол
bayram pazara düşüyor — пра́здник прихо́дится на воскресе́нье
8) -e устреми́ться, ри́нутьсяhalk sokaklara düştü — наро́д вы́сыпал на у́лицу
9) -e предава́ться, отдава́ться чемуbugünlerde oyuna çok düştü — он в после́днее вре́мя сли́шком увлёкся игро́й
10) -e впада́ть (в сомнение и т. п.); попада́ть (в затруднительное положение и т. п.)belâya düşmek — попа́сть в беду́
gülünç bir duruma düşmek — попа́сть в смешно́е положе́ние
sefalete düşmek — обнища́ть
şüpheye düşmek — засомнева́ться
tehlikeye düşmek — оказа́ться в опа́сности
11) -e попа́сть; неожи́данно очути́ться / оказа́ться (где-л.)hapishaneye düşmek — угоди́ть за решётку
hastahaneye düşmek — попа́сть в больни́цу
yatağa düşmek — слечь в посте́ль
12) -e сле́довать, идти́ за кемpeşine düşmek — идти́ / сле́довать за ним
herkes onun arkasına düştü — все пошли́ за ним
13) -i вычита́ть, изыма́тьsigara borcunu düştü — он не засчита́л в упла́ту долг за сигаре́ты
dokuzdan yedi düş ne kalır? — из девяти́ вы́честь семь, ско́лько оста́нется?
14) случа́йно попа́сться / оказа́тьсяbu kelepir her zaman düşmez — така́я дешёвка не всегда́ попада́ется
işim düşerse, yolum düşerse gelirim — е́сли у меня́ бу́дут дела́, е́сли ока́жется э́то по пути́, я зае́ду
15) преждевре́менно роди́ться ( мёртвым)16) выступает в роли вспомогательного глагола быть, статьfakir düşmek — стать бе́дным
hasta düşmek — заболе́ть
yorgun düşmek — утомля́ться, устава́ть
zayıf düşmek — стать худы́м, похуде́ть; ослабе́ть
••düşmez kalkmaz bir Allah — погов. то́лько одному́ Алла́ху не дано́ испы́тывать пережива́ния
-
3 belâ
а1) несча́стье, беда́; затрудни́тельное положе́ниеbelâ açmak — причиня́ть неприя́тности
belâya çatmak — попа́сть в беду́
belâ çıkarmak — начина́ть ссо́ру; быть причи́ной бед
belâya düşmek — попа́сть в беду́
belâdan kurtulmak — избежа́ть беды́
bin belâdan artakalmak — мно́го пережи́ть (перестрада́ть)
2) наказа́ние, злоbelâsını bulmak — получи́ть по заслу́гам
- ın belâsını çekmek — понести́ наказа́ние
-
4 попадать
I поп`адатьсов.II попад`ать1) isabet etmek, raslamak; bulmak; vurmak; isabet ettirmek, tutturmakпу́ля попа́ла в цель — kurşun hedefe isabet etti / hedefini buldu
он вы́стрелил, но не попа́л — attı ama isabet ettiremedi / tutturamadı
он це́лился в ру́ку, а попа́л в плечо́ — eline nişan alıp omuzunu vurdu
он попа́л (мячо́м) в шта́нгу — topu direğe çarptırdı
попа́сть ного́й в стре́мя — ayağını üzengiye geçirmek
2) (проникать, пробираться) girmek; sokulmakкак он суме́л попа́сть в дом? — eve nasıl girebildi?
дождь туда́ не попада́л — oraya yağmur işlemiyordu / vurmuyordu
3) (оказываться где-л.) gelmek; kendini bulmak, düşmekмы, наве́рно, не туда́ попа́ли — biz yanlış yere gelmişiz
мы (с ним) попа́ли в оди́н ваго́н — aynı vagona düştük
он попа́л в чёрные спи́ски — kara listeye alınmıştı
Вы не туда́ попа́ли (ответ по телефону) — yanlış açmışsınız efendim
4) (достигать какого-л. места) varmak; bulmakра́ньше трёх домо́й не попадём — üçten önce eve varamayız
как туда́ попа́сть? — oraya hangi yoldan gidilir?
письмо́ ему́ (в ру́ки) не попа́ло — mektup eline geçmedi
5) ( быть принятым) girmek; alınmakон не попа́л в институ́т — enstitüye / yüksek okula giremedi
6) kaçmakему́ в у́хо попа́ла вода́ — kulağına su kaçtı
7) basmakпопа́сть (ного́й) в грязь — çamura basmak
попа́сть ного́й в капка́н — ayağını kapana kaptırmak / tutturmak
8) düşmek;...lık olmakпопа́сть под суд — mahkemeye düşmek, mahkemelik olmak
попа́сть в больни́цу — hastaneye düşmek; hastanelik olmak
попа́сть под маши́ну — araba altında kalmak
попа́сть в плен — esir düşmek
попа́сть в беду́ — başı belaya girmek
попа́сть под дождь — yağmura tutulmak / yakalanmak, yağmur yemek
попа́сть в бу́рю — fırtınaya yakalanmak, fırtına yemek
попа́сть в тюрьму́ — hapse girmek
попа́сть в ру́ки поли́ции — polisin eline düşmek
9) безл., разг., в соч.••где попа́ло — rasgele yerde
куда́ попа́ло — rasgele yere
как попа́ло — gelişigüzel
чем (ни) по́падя — eline / ellerine ne geçerse... Onunla
-
5 baş
baş s\baş döndürücü Schwindel erregend\baş göstermek sich zeigen; ( ortaya çıkmak) auftretenbirini \baş göz etmek ( fam) jdn unter die Haube bringen\baş kaldırmak sich auflehnen (-e gegen), revoltieren (-e gegen); ( isyan etmek) rebellieren (-e gegen)\başım dönüyor mir ist schwindeligbirinin \başına bir hâl gelmek jdm stößt etw zubir şeyden \başını alamamak sich vor etw nicht retten könnenbirinin \başını bağlamak ( fam) jdn unter die Haube bringen\başını taştan taşa çarpmak ( fig) (etw) bitter bereuenbir devletin \başı der Oberhaupt eines Staates\başından beri/itibaren von Anfang an\başından sonuna kadar von Anfang bis Ende\baştan von Anfang an\baştan \başa von Anfang bis Endegelecek haftanın \başında Anfang nächster Wochemayıs \başında Anfang Maiyılın \başında am Anfang des Jahresgeminin \başı bocaya/orsaya kaçıyor der Bug des Schiffes dreht nach Lee/Luv6) (\başbakan) Präsident(in) m(f); (\başhekim) Chef m; (\başmakale) Leit-; (\başmüfettiş) Ober-; (\başsavcı) Ober-, General-; (\başrol) Haupt-7) ( unpers)bir şeye \baş almak für etw Zeit findenbir kimseyle/şeyle \baş edebilmek ( fam) mit jdm/etw fertig werdenbir kimseyle/şeyle \başa çıkmak mit jdm/etw fertig werden\başı belaya girmek ( fam) in Teufels Küche kommen\başı dara düşmek in Not geraten\başımla beraber! ( seve seve) gern(e) !; ( memnuniyetle) mit Vergnügen!\başın sağ olsun! mein aufrichtiges Beileid!birinin \başına bir şey gelmek jdm etw passierenbirinin \başını belaya sokmak ( fam) jdn in Teufels Küche bringendün \başıma bir şey geldi gestern ist mir etw passiert -
6 baş
1. subst Kopf m; LIT Haupt n; fig Chef m, Leiter m; Anfang m der Woche, des Weges usw; Gipfel m, Spitze f des Berges; MAR Bug m; Schnecke f (an der Geige); Grundlage f einer Sache; Vermittlungsgebühr f; Haupt- (Stadt); Chef- (Arzt); Ober- (Befehlshaber);beş baş soğan fünf Zwiebeln;baş ağrısı Kopfschmerzen m/pl;-e baş ağrısı vermek fig jemandem Kopfschmerzen bereiten;-den baş alamamak überlastet sein (mit); fig sich nicht retten können vor D;baş aşağı auf dem Kopf, kopfüber;baş aşağı gelmek Kopf stehen; kein Glück haben;baş aşağı gitmek eine böse Wendung nehmen, fam schief gehen;baş başa allein, unter vier Augen;baş başa vermek sich zusammensetzen (zur Beratung);baş belası Ungemach n; Person Quälgeist m;baş bulmak ÖKON einen Überschuss haben;baş dayanağı AUTO Kopfstütze f;baş döndürücü fig Schwindel erregend;-le baş edememek nicht fertig werden (mit);baş göstermek erscheinen, auftreten; Aufstand ausbrechen;başım, başın, başı usw eine Umschreibung für die Person selbst;-in baş(ını) göz(ünü) yarmak fig radebrechen A;-e baş kaldırmak sich erheben gegen;-den baş kaldırmamak pausenlos sitzen ( oder arbeiten);-e baş ko(y)mak sich einer Sache (D) hingeben;baş köşe Ehrenplatz m;-e baş sallamak einverstanden sein (mit);baş üstüne jawohl!; zu Befehl!; mit Vergnügen!;-e başa çıkmak fertig werden (mit);başa geçmek an die Spitze treten;başı açık barhäuptig;başı bağlı gebunden (z.B. verheiratet);başı belaya girmek (oder düşmek) in Not geraten;baş çekmek der Initiator sein; ein Spiel leiten;başımla beraber sehr gern;başın(ız) sağ olsun! mein Beileid!;başına pro Kopf; allein, für sich;iş başına an die Arbeit;tek başına ganz allein;başına buyruk selbstherrlich;-i başına geçirmek sich (D) aufsetzen (Mütze usw);bş-i b-nin başına geçirmek jemandem eins auf den Kopf geben;-in başına gelmek passieren D (etwas Unangenehmes);vay başıma gelen(ler)! o weh!;bş-i b-nin başına kakmak jemandem etwas unter die Nase reiben;-in başına vurmak Wein jemandem zu Kopf steigen; Gas usw jemanden ganz benommen machen;bu dert benim de başımda fam das ist auch mein Problem;b-nin başından aşmak Arbeit jemandem zu viel sein;b-nin başından geçmek von jemandem erlebt/durchgemacht werden;başını kesmek köpfen A;başını alıp gitmek sich auf und davon machen;-in başını beklemek jemanden, etwas betreuen/bewachen;-in başını ezmek jemanden unschädlich machen;başını ortaya koymak seinen Kopf riskieren;başını taştan taşta vurmak sich (D) den Kopf einrennen; sich (D) die Haare raufen (vor Reue);-e/… için başını vermek kein Opfer scheuen für;başta taşımak große Ehre erweisen;baştan başa von einem Ende zum anderen; durch und durch; ganz;baştan aşağı von Kopf bis Fuß; gänzlich;baştan çıkmak auf die schiefe Bahn geraten; aus der Fassung geraten;baştan savmak sich um nichts kümmern;baştan savar flüchtig; undeutlich;baştan vurulmuş am Kopf verwundetmasanın başına otur! setz dich an den Tisch!;iş başına! ran an die Arbeit!;başında an (D), bei;masa başında çalışıyor sie arbeitet am Tisch;ay başında (am) Anfang des Monats;-in başında durmak dabeistehen; fam überwachen
См. также в других словарях:
İBTİLÂ — Belâya uğramak. Musibete düşmek. İyi veya kötü şeye düşkünlük, tiryakilik. * İnsanın iyiliğini, kötülüğünü ve kemâl derecesini meydana çıkaran imtihan, tecrübe … Yeni Lügat Türkçe Sözlük
baş — 1. is., anat. 1) İnsan ve hayvanlarda beyin, göz, kulak, burun, ağız vb. organları kapsayan, vücudun üst veya önünde bulunan bölüm, kafa, ser Sağ elinin çevik bir hareketiyle başındaki tülbendi çekip aldı. N. Cumalı 2) Bir topluluğu yöneten kimse … Çağatay Osmanlı Sözlük
mapus — is., hlk., Ar. maḥbūs 1) Mahpus 2) Mapushane, cezaevi, hapishane Mapuslarda çürüyemem / Başımı belaya sokma benim. O. V. Kanık Birleşik Sözler mapushane Atasözü, Deyim ve Birleşik Fiiller mapusa düşmek … Çağatay Osmanlı Sözlük